2019 Yılı Bütçesi Plan ve Bütçe Komisyonunda

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, sanayideki ara malı ithalatını azaltmak üzere uçtan uca Yerlileşme Programı'nı yakında ilan edeceklerini bildirerek, "Amacımız orta-yüksek ve yüksek teknolojili üretimin payını uluslararası pazarlara entegre bir biçimde daha da artırmaktır. Bu kapsamda, sanayide girdileri yerlileştirirken, odak alanlarda geleceğin teknolojilerinin Ar-Ge'sini yapacağız." dedi.

Varank, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığı ile bağlı ve ilgili kuruluşların 2019 yılı bütçesine ilişkin yaptığı sunumunda, yeni teknolojilerin üretimin her aşamasına yoğun şekilde nüfuz ettiği yeni evrede, Türkiye'nin bu süreci en iyi şekilde değerlendireceğini söyledi.

Döviz kurundaki saldırıların ve dışsal şokların en yoğun olduğu ağustos ayında, sanayi üretim verilerinin piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleştiğini hatırlatan Varank, yılın 8 ayı itibarıyla geçen seneye göre ortalama yüzde 6,6'lık sanayi üretimi artışı gözlemlediklerini belirtti.

Varank, sanayideki ara malı ithalatını azaltmak üzere uçtan uca Yerlileşme Programı'nı yakında ilan edeceklerini açıklayarak, "Amacımız orta-yüksek ve yüksek teknolojili üretimin payını uluslararası pazarlara entegre bir biçimde daha da artırmaktır. Bu kapsamda sanayide girdileri yerlileştirirken, odak alanlarda geleceğin teknolojilerinin Ar-Ge'sini yapacağız." diye konuştu.

Yerlileşme için atılan adımlar hakkında bilgi veren Varank, kamu mal alımı ihalelerinde yazılım ve teknoloji yoğun ürünlerde yerli malına yüzde 15 fiyat avantajının zorunlu hale getirildiğini, güncel yerli ürün listelerinin Kamu İhale Kurumunca yayımlandığını ve sanayi iş birliği projelerinin hayata geçirildiğini anlattı.

- "Türkiye'nin otomobilinin ilk prototipi, 2019'da üretilecek"

Varank, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve özel sektörün 5 büyük firmasıyla kurulan Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu çalışmalarının sürdüğünü dile getirerek, "Sektörde uluslararası deneyime sahip bir CEO görevlendirildi, oluşturulan uzman kadro her geçen gün büyüyor. Girişim grubu 2019 sonunda ilk prototipi üretmeyi hedefliyor. Türkiye'nin Otomobili Projesi, Türk sanayisinin dönüşümü ve teknolojik atılımında önemli bir eşik olacak. Bu projeyi elektrikli ve sürücüsüz araç teknolojileri ve yazılımlarının milli kaynaklarla geliştirilmesi açısından bir fırsat olarak görüyoruz. Otomotiv sektörünün akıllı mobilite çözümlerine evrilmesiyle ortaya çıkan fırsat penceresinden mutlaka yararlanacak, ekosistemimizi bu yönde güçlendireceğiz." ifadesini kullandı.

Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerini kendi bünyesinde yapmak isteyen firmalara Ar-Ge ve Tasarım Merkezi Belgesi verdiklerini aktaran Varank, 287'si 2018'de olmak üzere faaliyette olan Ar-Ge merkezinin bin 38'e, çalışan Ar-Ge personelin 54 bine, biten projenin 21 bine ve yürütülen proje sayısının ise 12 bine ulaştığını kaydetti. Tasarım merkezleri sayısının 283'e yükseldiğini belirten Varank, 5 bin 871 kişinin bu merkezlerde çalıştığını bildirdi. Gelecek yıl Ar-Ge ve Tasarım Merkezi sayısını bin 700'e çıkarmayı hedeflediklerini vurgulayan Varank, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Ülkemizde 81 Teknoloji Geliştirme Bölgesi bulunmaktadır. Buradaki işletmelere birçok vergisel muafiyet, prim istisnası gibi kolaylıklar sağlıyoruz. 14 senede bu bölgelere 750 milyon lira hibe desteği sağladık. Teknoparklarda toplam 5 bin 150 teknoloji tabanlı işletme faaliyet gösteriyor. 40 bini Ar-Ge personeli olmak üzere 49 bin kişi buralarda istihdam ediliyor. Teknoparklarda bugüne kadar toplam 63,3 milyar liralık satış gerçekleştirilirken, 3,6 milyar dolarlık ihracat yapıldı. Tescilli patent sayısı bin 22'ye ulaştı."

Varank, Cumhurbaşkanlığı himayesinde gerçekleştirilen Antarktika Bilimsel Araştırma Programı ve Bilim Üssü Projesi ile Türkiye'nin kutup araştırmalarında öncü ülkelerden biri haline geleceğini dile getirdi.

- "OSB'lerde 2,5 milyon kişilik istihdam hedefi"

Türkiye'de 311 Organize Sanayi Bölgesinde 1,8 milyon kişinin istihdam edildiğini bildiren Varank, tüm parsellerde üretime geçilmesiyle istihdamın 2,5 milyon kişiye ulaşmasını beklediklerini söyledi. Yıl sonuna kadar, Ankara Dökümcüler İhtisas OSB ile Bayburt, Çerkeş, Giresun ve Osmancık OSB'lerinin altyapılarını tamamlayacaklarını kaydeden Varank, 2019'da da Ergene, Erciş, Şabanözü, Arsin ve Alaplı OSB'lerinin altyapılarını bitirmeyi planladıklarını ifade etti.

Varank, 472 sanayi sitesine toplam 6,4 milyar lira kredi kullandırıldığına ve yaklaşık 473 bin kişiye çalışma imkanı sağlandığına işaret ederek, yıl sonu itibarıyla Karaman, Pazar Modern, Rize Modern ve Şemdinli sanayi sitelerini tamamlayacaklarını, 2019'da da Hasankale Sanayi Sitesini bitirmeyi planladıklarını belirtti.

Proje Bazlı Teşvik Sistemi'nden olumlu dönüşler almaya başladıklarını, yenilenebilir enerjiden sağlığa, petro kimyadan savunmaya, uzay-havacılıktan tarıma kadar son derece önemli alanlarda talepler geldiğini anlatan Varank, "Toplam tutarı 35 milyar lirayı bulacak bu 18 yatırım sayesinde, 20 bini doğrudan olmak üzere ilave 100 bin istihdam oluşturmayı hedefliyoruz. Yine bu yatırımların gerçekleşmesiyle, cari açıkta yıllık 9 milyar dolara varan bir azalma öngörülmektedir." diye konuştu.

Varank, 2018 yılı yatırım teşvik istatistiklerine değinerek, "Yılın 9 ayı itibarıyla yeni ya da ilave yatırımlar için 4 bin 730 yatırım teşvik belgesi düzenledik. Bu belgeler kapsamında önümüzdeki dönemde 117 milyar lira tutarında sabit yatırım yapılması ve 205 bin kişilik istihdam oluşturulması bekleniyor." dedi.

- "16 senede 201 milyar dolar doğrudan yatırım geldi"

Dünya Bankasının İş Yapma Kolaylığı Endeksi'nde, Türkiye'nin 190 ülke arasında 43. sıraya yükseldiğini hatırlatan Varank, ülkeye 16 senede 201 milyar dolarlık doğrudan yatırım geldiğini bildirdi.

Varank, yılın 9 ayı itibarıyla 45 bin piyasa gözetimi ve denetimi gerçekleştirdiklerini aktardı. Elektrik, su, gaz, akaryakıt, LPG sayaçları, tartı aletleri, taksimetreler, takograf cihazları ve hazır ambalajlı ürünler başta olmak üzere denetim ve muayene faaliyetlerini de sürdürdüklerini dile getiren Varank, söz konusu dönemde 554 bin ürünü denetlediklerini açıkladı.

Sanayicilerin yalın üretim ve dijital dönüşümü uygulayarak öğrenebilecekleri ve danışmanlık hizmeti alabilecekleri Uygulamalı Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezleri kuracaklarını anlatan Varank, 2019 yılı sonuna kadar Ankara, Bursa, Kayseri, İzmir, Gaziantep ve Mersin'de bunların kurulum çalışmalarını tamamlamayı hedeflediklerini söyledi.

Kalkınma ajanslarına bugüne kadar 62 bin 377 proje başvurusu yapıldığını, 18 bin 607'si için destek sözleşmesi imzalandığını ve projelere 5,6 milyar lira mali destek sağlandığını bildiren Varank, gelecek süreçte ajansların 83 Sonuç Odaklı Program yürüteceğini ve sanayi, yenilik, girişimcilik, mesleki eğitim, yaratıcı endüstriler gibi alanlarda destekler verileceğini vurguladı.

Varank, Bölge Kalkınma İdarelerinin çalışmalarına da değinerek, şöyle konuştu:

"2017 yılı sonuna kadar GAP Eylem Planı kapsamında yapılan harcama tutarı 17,1 milyar liradır. Eylem planının en önemli bileşenlerinden birisi sulama altyapısıdır. 2002 yılı sonunda sulamaya açılan alan 198 bin 854 hektar iken, 2017 sonu itibarıyla 547 bin 333 hektara ulaşmıştır. DAP Eylem Planı kapsamında 2017 sonu itibarıyla yapılan harcama tutarı 18,6 milyar liradır. Bu dönemde yaklaşık 163 bin hektar alanı sulayan 7 baraj ile 160 MEGAWATT kapasiteli Alpaslan 1 Barajı da tamamlandı. DOKAP Eylem Planı için 2017 sonu itibarıyla 18,6 milyar lira harcanmıştır. KOP Eylem Planı için 2017 sonu itibarıyla 8,5 milyar lira harcanmıştır."

(Sürecek)