Amerika Birleşik Devletleri'ne ait Deniz Piyadeleri bünyesinde yer alan F-35 savaş uçağı, pilota ait yanlış bir kararın etkisiyle, kontrolsüz bir şekilde yaklaşık 11 dakika boyunca havada kalmayı sürdürdü ve ardından yere çakıldı. Bu olay, uçağın teknik yetenekleri kadar, insan faktörünün de askeri operasyonlardaki önemini bir kez daha gözler önüne serdi.
Perşembe günü yayımlanan Deniz Piyadeleri soruşturma raporuna göre, yaklaşık 100 milyon dolarlık uçağın düşme sebebinin, pilotun "kontrol edilemez bir uçuş acil durumu" olarak yanlış değerlendirme yapıp uçaktan fırlatma koltuğuyla ayrılması olduğu belirtildi.
Olay, 17 Eylül 2023 tarihinde yoğun bir yağmur fırtınası sırasında gerçekleşti. CBS News'in haberine göre, Pilot, elektriksel arızalar ve ekranlarda yaşadığı aksaklıklar nedeniyle fırlatma koltuğunu kullanarak uçaktan ayrıldı.
Ancak bu sırada F-35, otomatik uçuş kontrol sistemleri sayesinde yaklaşık 11 dakika boyunca 112 kilometre mesafede kendi başına uçmaya devam etti.
Pilot, fırlatma sonrasında bir evin bahçesine iniş yaptı ve bir ev sahibinin kapısını çalarak kayıp uçağı bildirmek için 911'i aradı.
Kaza yeri, Güney Carolina, Hemmingway yakınlarında ormanlık alanda ertesi gün tespit edildi.
YOĞUN ORMANDAN GEÇEREK ÇAKILDI
Soruşturma raporuna göre, F-35 uçağı kaza öncesinde yoğun bir ormanlık alandan geçti ve enkaz alanı yaklaşık bin 800 metre uzunluğunda.
Enkaz alanında yoğun ormanlık ağaçlar, pamuk ve soya fasulyesi tarlaları bulunuyordu. Bir fotoğrafta, uçağın iniş takımının bir ağaç gövdesine saplanmış olduğu görülüyor.
F-35'in kendi başına uçmaya devam etmesinde, otomatik uçuş kontrol sistemlerinin etkin rol oynadığı vurgulandı
Deniz Piyadeleri yetkilileri, uçağın düşük irtifada uçması, transponderinin arızalı olması ve düşük radar görünürlüğüne sahip "stealth" teknolojisi nedeniyle radardan kısa süreliğine kaybolduğunu ifade etti.
Pilotun fırlatma öncesinde yaşadığı "elektriksel olay" nedeniyle radyo, transponder, taktik hava seyrüsefer sistemi ve aletli iniş sistemlerinde arızalar oluştu.
Ancak yedek sistemler devreye girerek uçağı uçabilir halde tutmaya devam etti. Yetkililer, uçağın pilotun ayrılmasının ardından uzun bir süre uçmaya devam ettiğini belirtti.
Kazanın çevrede herhangi bir yaralanmaya yol açmadığı ancak özel mülkiyete ait ormanlık alanlarda ve tarım arazilerinde hasara neden olduğu bildirildi.
Soruşturma sonucunda kazayla ilgili herhangi bir cezai işlem önerilmedi.