Meclis'te tarihi bir süreci izlemeye çalışırken, Meclis tarihine yakışmayan kelepçeli kürsü işgaline de tanık olduk. Dün CHP'lilerin Meclis'teki sakinliğinin şaşırttığını, hayra alamet olmadığını ve AK Partililerce kaygıyla izlendiğini yazmıştım. O kaygı boşuna değilmiş. CHP'den ihraç edilen Aylin Nazlıaka Meclis'te öyle bir eylem yaptı ki onca gerilime imza atan CHP'li aktörleri bile utandırdı.

Sonucu bir AK Parti milletvekili şöyle yorumladı: "CHP'nin sorumlu isimleri 97 yıllık Meclis kürsüsünü işgal edip kırıyorsa, sorumsuzu da o kürsüyü kelepçeliyor."

O gerilimli saatlerde Meclis kulislerindeydim. Eylem duyulur duyulmaz meclis kulislerinde dolaşan iktidar veya muhalefet milletvekillerinin yüzleri asılmaya başladı. Kısa bir süre AK Parti kulisinde Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan, Feyzullah Kıyıklık, Agah Kafkas'la sohbet ettim. Hepsi de Meclis'teki gerilimi muhalefetin siyaset üretememesine ve iletişimsizliğe bağlıyordu.

AK Parti kulisinden çıkıp CHP, MHP ve HDP'lilerin bulunduğu bölüme geçtim. Simit, peynir ve çay üçlemesiyle sohbet eden CHP milletvekilleri İlhan Kesici ve Ali Özcan'ın masasına oturdum. Biraz Kesici ile sohbet ettim. Kesici, söze AK Parti'den şikâyet ederek başladı; araya Kılıçdaroğlu'nun Türkiye için şans olduğunu ekledi sonra da sözü Aylin Nazlıaka'ya getirip son durumu değerlendirdi: "Çok çirkin bir eylemdi. Keşkeyapılmasaydı. Ama bu kadar acele müdahaleye de gerek yoktu. Biraz sabretseler ve bol bol, su, çay, kahve verselerdi iş kendiliğinden çözülürdü." Referandumla gelecek yeni siyasi sistem tam da bu tabloyu değiştirecek.

Yüzde 50 evet ama yetmez

Meclis'te oluşan bu negatif tablonun sokağa nasıl yansıdığını bir süre sonra daha net göreceğiz. Şimdiki duruma gelince... Optimar Aratırma Şirketi'nin yaptığı son araştırmada sadece yeni sisteme yönelik halkın genel tutumu değil, özele inerek etnik ve dini eğilimler de ölçüldü. "Anayasa değişikliğiyle parlamenter sistemden, başkanlık veya cumhurbaşkanlığı sistemine geçilmesini destekliyor musunuz?" sorusuna verilen cevap genel durumu gösteriyor: Evet, yüzde 53.6, Hayır 46.4...

Bu oyların partilere göre dağılımı da bir hayli ilginç... MHP seçmeni ortadan ikiye bölünmüş durumda. Yüzde 41.8 evet derken yüzde 40.8 hayır diyor. Yüzde 17.8'le en yüksek kararsız da yine MHP'de. AK Partililerin yüzde 8.8 hayır derken, kararsız oranı yüzde 10.9. Evet cephesine göre Hayır cephesinde durum daha net. En ilginci de HDP seçmeni. Evet de yok kararsız da. Yani hayır oranı yüzde 100.
Optimar Araştırma şirketi Genel Müdürü Hilmi Daşdemir bu durumu şöyle değerlendiriyor: "En siyasallaşmış seçmen kitlesinden söz ediyoruz, şaşırtıcı değil."

Araştırma etnik ve mezhep tavırları açısından da ilginç ipuçları veriyor. Türk-Kürt oy dağılımında evet veya hayırlar arasında uçurum yok. Birbirine yakın. Ama Sünni ve Alevi oy dağılımı çok farklı. Alevilerde yüzde 10 evet, yüzde 80 hayır yüzde 10 da kararsız var. Sünnilerde evet oranı yüzde 49, hayır yüzde 37.

Bu tabloya göre referandumda Cumhurbaşkanlığı sistemi geçer görünüyor ama bu oran çok düşük. AK Parti ve MHP'nin oy toplamı kadar olmasa da en az yüzde 60 civarında bir oyla referandumun geçmesi gerekiyor. Aksi halde hukuken sorun olmasa da siyaseten tartışılır. Bu yüzden AK Parti için referandum çantada keklik değil.