Sizce büyük şehirlerde yaşamanın günümüzde yarattığı en büyük sorun nedir? Bence trafik sorunu. İş ve ev arasında hatırı sayılır mesafeler bulunan okuyucuların hemen hepsinin bu şekilde düşündüğü kanaatindeyim.

Trafik konusu son yıllarda yerel yönetimlerin de birincil gündem maddelerinden. Ulaşım artık seçim vaatlerinde çok daha fazla yerini almış durumda… Yapılan duble yollar mesela “çalışma” nın veya “hizmet” in iyi bir işareti bir kesime göre…

Peki ulaşım nedir?

Ulaşım, bir insanın veya eşyanın vasıtalarla bulunduğu yerden başka bir yere konum değiştirmesine verilen addır. Ulaşımın farklı sınıflandırmaları yapılabilir. Örneğin ulaşım şehir içi ulaşım ve şehirlerarası ulaşım olarak sınıflandırılabilir. Ulaşım; günümüzde globalleşme/küreselleşme ve iktisadi büyümeye bağlı olarak hızlı bir dönüşüm göstermektedir. Dünyada meydana gelen teknolojik gelişmeler, nüfusun artması ve yeni yerleşim alanlarının açılmasıyla ulaşımda da farklı yapılanmaların zorunlu hale geldiği ortaya çıkmıştır. Ulaşımın teknolojik gelişmelerle her geçen gün büyümesi ve önem kazanması yük ve yolcu taşımacılığında güvenli, konforlu ve hızlı taşımacılığın öne çıkmasına neden olmuştur.

Kentleşme faktörü ulaşımın değişmesini ve taleplerin çeşitlenmesi bağlamında ulaşıma yeni yaklaşımlar geliştirilmesini belirleyen temel faktörlerden biri olarak tanımlanabilir.
Batı ülkelerinde 19. yüzyılda görülen hızlı kentleşme Türkiye'de II. Dünya Savaşından sonra başlamıştır. Günümüzde bile ülke olarak topraktan etkin yararlanma yöntemleri ve yeni bakış açıları geliştirilmemiştir. Buna bağlı olarak kentlerde trafik sorunlarının çözümü tam olarak sağlanamamış ve sağlıklı bir alt yapı oluşturulamamıştır.

Kent içi yolcu taşımacılığında en çok kullanılan toplu taşıma aracı otobüslerdir. Otobüs hizmetleri kentin tüm yerleşik alanını çeşitli ringlerle bir ağ gibi sarar. Otobüsler diğer toplu taşıma araçlarına göre daha az altyapı yatırımları gerektirmekte ve tek bir hat üzerinde yolcu taşıma zorunluluğu olmadığından, yollarda daha rahat hareket olanağı bulabilmektedir.

Öte yandan, Türkiye'deki adı ile Metrobüs, dünyada kullanılan adı ile Bus Radip Transit (BRT) yüksek standartlı bir toplu taşıma sistemidir. Hızlı, konforlu ve altyapı maliyeti düşük bir toplu taşıma sistemi olması en önemli özelliğidir.

Kentsel ulaşım sorunlarına sebep olan etkenleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

-Nüfus artışı
-Çarpık kentleşme
-Eğitimsizlik ve yetersiz yaptırımlar
-Enerjinin verimli olarak kullanılamaması
-Alternatif ulaşım sistemlerinin ihmali

Peki bu sorunların üstesinden nasıl gelinir? Ülkemizin en büyük şehri olan İstanbul'daki kent içi ulaşım sorunlarına yönelik bazı çözüm politikalarını şöyle sıralayabiliriz:

-Alternatif Yolların Artırılması ve Geliştirilmesi
-Yolların Genişletilmesi ve Kavşaklara Takviye Yapılması
-Araç Park Alanlarının Artırılması
-Toplu taşımanın geliştirilmesi

Elbette, ulaşım sorunlarını daha fazla yeni yol veya otopark ile ya da toplu taşımanın teşviki gibi yöntemlerle çözmek mümkün değil. Üstelik bunları yaparken yeşil alanlara verilen zarar da ciddi olarak düşünülmesi gereken bir diğer husus. Bence en önemli çözüm eğitim ve kırsal kesimde istihdam politikalarının revize edilmesi, tarım ile geçinenlerin yaşadıkları yerden kopup büyük şehire gelip “rızık” araması devlet politikalarıyla yeniden ele alınmalı… Alınterinin hakkını alabilen bir vatandaş kente göç etmeyecektir. Eğitim ile bilinçlenen vatandaşlar kurallara uyacak ve trafik keşmekeşini bir nebze de olsa azaltabilecektir. Yollardan önce zihinlerin inşası şart, sadece devlet değil sivil toplum ve kamu işbirliği bu süreçte kilit rol oynuyor…